Ներածություն․
Թափոնների ավելացմանը զուգահեռ աճում է նաև վերամշակման անհրաժեշտությունը, հատկապես պլաստիկի դեպքում, որը երկար տարիներ մնում է բնության մեջ։ Վերջին տարիներին Հայաստանում էլ սկսում են գործել նորարարական նախաձեռնություններ, որոնք նպատակ ունեն փոխել մարդկանց վերաբերմունքը թափոնների հանդեպ՝ դրանք վերածելով արժեքավոր ռեսուրսների։
Հաջողված փորձի օրինակ
Հայկական ISSD («Համայնքների կայուն զարգացման նորարարական լուծումներ») հասարակական կազմակերպությունը 2025 թվականին մեկնարկել է «Waste Reward System» ծրագիրը՝ որպես Հայաստանի առաջին ոչ դրամական դեպոզիտային-վերադարձի համակարգ։ Այն հիմնված է PlastiX բջջային հավելվածին միացված խելացի ապարատի վրա, որը գործում է «հակառակ վաճառքի» սկզբունքով․ օգտատերերը պարզապես տեղադրում են պլաստիկ շշերը ապարատի մեջ և դրա դիմաց ստանում են միավորներ։ Այս միավորները հնարավոր է փոխանակել էկոհեն բիզնեսների զեղչային կտրոնների կամ այլ խթանների հետ։
Ազդեցություն․
Այս համակարգը միաժամանակ լուծում է երկու կարևոր խնդիր՝
- նվազեցնում է աղբավայրերում հայտնվող պլաստիկի քանակը,
- Խրախուսում է քաղաքացիներին մասնակցել վերամշակման գործընթացին՝ իրենց վարքագիծը դարձնելով ավելի բնապահպանական և պատասխանատու։
Բացի այդ, ծրագիրը խթանում է կանաչ բիզնեսների զարգացումը՝ ձևավորելով տնտեսության մի նոր հատված, որտեղ բնապահպանությունը և բիզնես շահը համատեղվում են։
Եզրակացություն
ISSD-ի «Waste Reward System»-ը ցույց է տալիս, որ թափոնները կարող են դառնալ արժեք, երբ դրանց կառավարման մեջ ներգրավված է հանրությունը։ Սա կարևոր քայլ է դեպի այնպիսի Հայաստան, որտեղ վերամշակումը դառնում է ոչ թե պարտականություն, այլ գիտակցված սովորություն։
Հոդվածը պատրաստեցին Կոտայքի տարածաշրջանային պետական քոլեջի ուսանողները։
Խմբի նավանումը”Կանաչ լույս”
