Կազմակերպության ֆինանսական վիճակի գնահատումը ռազմավարական կառավարման առանցքային փուլերից է: Հենց ֆինանսական ցուցանիշների վերլուծությունն է թույլ տալիս հստակեցնել կազմակերպության ուժեղ և թույլ կողմերը, ինչպես նաև սահմանել այն ռեսուրսային սահմանափակումները, որոնք կարող են ուղղորդել կամ փոփոխել ընտրված ռազմավարությունը:
Ֆինանսական գործակիցների հիմնական խմբերը
Ներքին գնահատում իրականացնելու համար անհրաժեշտ է հաշվարկել և վերլուծել ֆինանսական գործակիցները, որոնք ընդունված է բաժանել 5 հիմնական խմբի.
- Իրացվելիության գործակիցներ. Չափում են կազմակերպության՝ իր կարճաժամկետ պարտավորությունները մարելու կարողությունը (ներառում են ընթացիկ, արագ և կանխիկի իրացվելիության ցուցանիշները):
- Ֆինանսական լծակի գործակիցներ. Ցույց են տալիս ակտիվների ֆինանսավորման աստիճանը փոխառու միջոցների հաշվին և պարտքային բեռի մակարդակը:
- Գործունեության (արդյունավետության) գործակիցներ. Բնութագրում են, թե որքան արդյունավետ է կազմակերպությունը կառավարում իր ռեսուրսները (օրինակ՝ պաշարների կամ դեբիտորական պարտքերի պտուտելիությունը):
- Շահութաբերության ցուցանիշներ. Արտացոլում են կառավարման ընդհանուր արդյունավետությունը՝ ըստ ստացված եկամուտների և ներդրված կապիտալի հետգնման:
- Աճի ցուցանիշներ. Գնահատում են կազմակերպության կայունությունը և դիրքերի ամրապնդումը տնտեսական աճի ու ոլորտային զարգացումների պայմաններում:
Ինչպե՞ս իրականացնել վերլուծությունը
Լոկ գործակիցների հաշվարկը բավարար չէ ռազմավարական որոշումների համար: Ստացված թվերը պետք է դիտարկվեն հետևյալ երեք ուղղություններով.
Մրցակցային համեմատություն (Benchmarking). Առանձնահատուկ ուշադրություն պետք է դարձնել գլխավոր մրցակիցների ցուցանիշներին: Եթե Ձեր ցուցանիշը բարձր է ոլորտի միջինից, բայց զիջում է հիմնական մրցակցին, անհրաժեշտ է մշակել լրացուցիչ քայլեր՝ մրցակցային առավելությունը վերականգնելու համար:
Ժամանակային շարքերի վերլուծություն. Ինչպե՞ս է ցուցանիշը փոփոխվել տարիների ընթացքում: Օրինակ՝ 10% շահութաբերությունը դրական է, եթե այն աճման միտում ունի, և մտահոգիչ է, եթե նախկինում եղել է ավելի բարձր:
Համեմատություն ոլորտային միջինի հետ. Ինչպե՞ս է կազմակերպությունը նայվում ոլորտի ընդհանուր ֆոնին: Եթե ոլորտի միջին շահութաբերությունը 5% է, ապա Ձեր 10%-ը գերազանց ցուցանիշ է, սակայն եթե ոլորտային նորման 15% է, ապա ունեք լուրջ թերացումներ:
Ստորև կգտնեք Excel ձևանմուշ, որը կարող եք ներբեռնել և օգտագործել գործնական հաշվարկների համար: Այն նախատեսված է որպես օժանդակ գործիք կրթական գործընթացի մասնակիցների համար․
Ֆինանսական գործակիցների հաշվարկման և վերլուծության մոդել
Ուսանողներին ֆայլը կօգնի արագ և անսխալ կատարել հաշվարկային մասը, իսկ դասընթացավարների համար կարող է ծառայել որպես պատրաստի մեթոդական նյութ գործնական պարապմունքների համար:
